สมุดภาพการกัลปนาพื้นที่ลุ่มทะเลสาบสงขลา

สมุดภาพการกัลปนาพื้นที่ลุ่มทะเลสาบสงขลา

กลางพุทธศตวรรษที่ 22

หอสมุดแห่งชาติ กรุงเทพ

สมุดภาพนี้ เป็นที่รู้จักในชื่อเรียกที่แตกต่างกัน เนื้อหาประกอบด้วยภาพแสดงตำแหน่งของวัด และลำคลอง ซึ่งมีชื่อวัดและสถานที่ต่างๆกำกับไว้ เพื่อแสดงให้เห็นถึงภาพของการกัลปนาและอาณาเขตวัดต่างๆ ที่อยู่ภายใต้การปกครองของวัดพะโค ในพื้นที่ทะเลสาบสงขลา

ซึ่งการกัลปณาคือ การอุทิศหรือมอบที่ดิน สิ่งของและผู้คนให้กับวัด ถือเป็นการสร้างชุมชนใหม่ให้เกิดขึ้น

 

The Illustrated of Manuscript of Kallapana in The Songkla Lake Basin Area

CA. 17th Century CE

National Library

The content consists of images showing the location of temples, canals and name of various places. The picture showing the dedication or giving of land object and people to the temple for create a new community,

พระพุทธรูปปางมารวิชัย สกุลช่างนครศรีธรรมราช

พระพุทธรูปปางมารวิชัย
พุทธศตวรรษที่ 21-22
พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ นครศรีธรรมราช

พระพุทธรูปสกุลช่างนครศรีธรรมราช มีลักษณะทางพุทธศิลป์คือ เป็นพระพุทธรูปขัดสามธิเพชร ขมวดพระเกษาขนาดปานกลาง พระรัศมีเป็นรูปดอกบัวตูม พระพักต์กลมป้อง พระขนงโก่ง พระเนตรเหลือบต่ำ พระวรกายอวบอ้วนจนกลมป้อม

มักเรียกว่า แบบขนมต้ม มีพระอุระนูน ชายสังฆาฏิสั้นซ้อนทับกันเหนือพระถัน อันเป็นลักษณะเฉพาะของพระพุทธรูปสกุลช่วงนี้

Buddha in Suducing Mara
CA 16th-17th Century CE

Nakhon si Thammarat National Museum
Nakhon si Thammarat Art Style

แว่นเวียนเทียน ประดับมุก

แว่นเวียนเทียน ประดับมุก

พุทธศตวรรษที่ 25

จอมพลเรือ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต ประทานยืมแด่พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร

Candle Holder

20th Century

Lent by Marshal-Admiral Paribatra

Sukhumbandhu, Prince of Nakorn Sawan

คันฉ่อง สมัยรัตนโกสินทร์

คันฉ่อง สมัยรัตนโกสินทร์

The mirror is made of polished metal.

Decorated with wood carving frame and

small bench.

พระมาลัยโปรดสวรรค์

พระมาลัยโปรดสวรรค์

ศิลปะรัตนโกสินทร์ พุทธศตวรรษที่ 24 (200 ปีมาแล้ว) โลหะผสม

รูปพระมาลัยนั่งขัดสมาธิราบ มือขวาวางคว่ำลงบนหน้าตักซ้าย มือซ้ายยกขึ้นเหยียด แขนชี้ออกไปด้านข้าง อันเป็นการแสดงถึงเหตุการณ์ที่พระมาลัยไปยังสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ ได้สนทนากับท้าวสักกเทวราชถึงกุศลกรรมของเทพบุตรซึ่งเสด็จมาสักการะพระจุฬามณี

โดยลักษณะท่าทางของพระมาลัยรูปนี้ เหมือนกับที่ปรากฎในจิตกรรมพระมาลัยโปรดสวรรค์ที่พบได้ทั่วไปในศิลปกรรมไทย

พระพุทธรูปประทับยืนบนเศียรมหิสสรเทวะ ทรงโคนนทิ

พระพุทธรูปประทับยืนบนเศียรมหิสสรเทวะ ทรงโคนนทิ ศิลปะรัตนโกสินทร์ พุทธศตวรรษที่ 25 (100 ปีมาแล้ว) ทองเหลืองปิดทองคำเปลว

พระพุธรูปปางนี้สร้างขึ้นตามเรื่องราวที่ปรากฏในคัมภีร์หมวดโลกศาสตร์ กล่าวถึงมหิสสรเทพบุตรไม่พอใจที่เหล่าเทวดาไปนบนอบแด่พระสัมมาสัมพุทธเจ้า จึงท้าประลองฤทธิ์ด้วยการซ่อนหา

มหิสสรเทพบุตรไม่สามารถซ่อนตนจากพระญาณของพระพุทธองค์ได้ ครั้นพระพุทธเจ้าทรงเนรมิตองค์เป็นปรมาณูประทับยืนใกล้กับทิพยจักษุของมหิสสรเทพบุตร มหิสสรหาไม่พบจึงยอมจำนน

พระบรมศาสดาได้ตรัสเทศนาจนมหิสสรเทพบุตรบรรลุธรรม ภายหลังปรินิพพาน หหิสสรเทพบุตรได้เนรมิตพระพุทธปฏิมาเทินไว้เหนือเศียรอันเชิญไปประดิษฐานยังมหาวิหารบนเขามันทคีรี

Buddha image standing above Mahisson deva's head on ciw Nandi.

Rattanakosin art, 20th century A.D.
Brass gilded with gild leaf

This posture was created as appeared in the scripture of worldly science. It described about Mahisson deva was not peasant that all angels revered only Buddha.

So he challenged Buddha by hide and seek game. He could not hide himself from Buddha's insught at all.

The Buddha disguised as an atom standing near Mahisson's eye, but he did not see till he surrendered.

Buddha gave a sermon to Mahisson and he gained enlightment. After the death of Buddha, he created Buddha image above head to be enshrined in Vihara on Muntha Kiri mountain.

ศีรษะบุคคล (ศิลปะลพบุรี)

ศีรษะบุคคล (ศิลปะลพบุรี)
พุทธศตวรรษที่ 18-19

1-2 พบที่วัดพระประโทน อำเภอเมืองนครปฐม จังหวัดนครปฐม

3 พบที่โบราณสถานเนินทางพระ อำเภอสามชุก จังหวัดสุพรรณบุรี

ใบหน้าบุคคล ปูนปั้น ดวงตาเล็กยาวรี ปลายคิ้วและหางตาชี้ขึ้น ทรงผมและเครื่องประดับคล้ายชาวจีน

พระเก้าอี้พับ ในพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก

พระเก้าอี้พับ ในพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก ศิลปะรัตนโกสินทร์ พุทธศตวรรษที่ 24 (200 ปีมาแล้ว) ไม้ลงรักปิดทอง หนังสัตว์

สมบัติเดิมของพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร

พระเก้าอี้พับ ที่ประทับด้วยหนัง กลางพนักมีนวมหนังสำหรับรับพระปฤษฎางค์เมื่อนอนพระองค์ลงพิง

พระเก้าอี้นี้ใช้เข้าในกระบวนการเสด็จพระราชดำเนิน สำหรับการฉุกเฉินที่เจ้าพนักงานไม่ได้ทอดพระแท่นที่ประทับ เมื่อต้องทรงยืนอยู่นาน เจ้าพนักงานจะเชิญพระเก้าอี้เข้าไปทอดถวายแทน ตลอดทรงใช้ในคราวเสด็จงานพระราชสงคราม